16 kwietnia 1952 r. komuniści skazali na karę śmierci jednego z najbardziej zasłużonych żołnierzy Armii Krajowej i polskiego podziemia niepodległościowego gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila”, organizatora i szefa Kedywu Komendy Głównej AK.
Generał Fieldorf zginął najbardziej hańbiącą dla żołnierza śmiercią – został przez komunistów powieszony w piwnicy więzienia na Rakowieckiej.
Przypomnijmy, gen. August Fieldorf w dniu 7 marca 1945 r. został przypadkowo aresztowany przez NKWD w Milanówku, w momencie zatrzymania posługiwał się okupacyjnym nazwiskiem Walenty Gdanicki. Władze sowieckie nie rozpoznały Generała i odesłany Go do obozu pracy na Uralu.
Po odbyciu kary, w październiku 1947 r. gen. August Fieldorf powrócił do Polski i zamieszkał, posługując się fałszywym nazwiskiem, w Białej Podlaskiej. Przenosił się kilka razy, aby ostatecznie osiedlić się w Łodzi.
W 1947 r. komuniści ogłosili amnestię, w odpowiedzi na to wezwanie w lutym 1948 r. gen. August Fieldorf postanowił się ujawnić. W dniu 9 listopada 1950 r. został aresztowany, przez funkcjonariuszy Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, w Łodzi na ul. Piotrkowskiej. Do zatrzymania doszło w momencie, gdy wychodził On z budynku Wojskowej Komendy Rejonowej. Został przewieziony przez bezpiekę do Warszawy i tam osadzono Go w areszcie śledczym MBP przy ul. Koszykowej.
Losy generała „Nila” wydawały się być przesądzone, gdy 17 listopada 1950 r. oficer śledczy MBP por. Zygmunt Krasiński zwrócił się do naczelnego prokuratora wojskowego o zastosowanie wobec gen. Fieldorfa środka zapobiegawczego – aresztu tymczasowego. Osadzono go w więzieniu przy ul. Rakowieckiej. Nakaz aresztowania gen. Fieldorfa wydała prokurator ppłk Helena Wolińska, która sfabrykowała dowody, a następnie bezprawnie przedłużała areszt generała.
Śledztwo przeciwko generałowi wszczęto 20 grudnia 1950 r. Rozpoczęły się intensywne przesłuchania trwające do 30 lipca 1951 r. W ciężkim śledztwie gen. Fieldorf był nieugięty, komuniści w żaden sposób nie byli w stanie załamać „Nila”. Pomimo tortur konsekwentnie odmawiał jakiekolwiek współpracy z Urzędem Bezpieczeństwa.
Warto wspomnieć, że akt oskarżenia sporządził oficer śledczy MBP ppor. Kazimierz Górski. W jego uzasadnieniu czytamy: „Wrogość swą do ruchu lewicowego i Związku Radzieckiego Fieldorf August wykazał już w latach 1920, podczas których, będąc w stopniu porucznika jako dowódca kompanii 1. Pułku Legionów Polskich, brał czynny udział w marszu Piłsudskiego na ZSRR i za szczególne wyróżnienie się w walkach został czterokrotnie wyróżniony Krzyżem Walecznych oraz awansował do stopnia kapitana”.
Gen. August Emil Fieldorf został skazany na karę śmierci przez sędzię Sądu Wojewódzkiego Marię Gurowską i dwóch ławników – Bronisława Malinowskiego i Mieczysława Szymańskiego. Sędziowie orzekający w Sądzie Najwyższym – Emil Merz, Gustaw Auscaler i Igor Andrejew zatwierdził wyrok. Zasądzono także utratę praw publicznych i obywatelskich, praw honorowych oraz przepadek mienia. Wyrok wydany został na podstawie dekretu o wymiarze kary dla zbrodniarzy hitlerowskich i zdrajców narodu polskiego.
Należy pamiętać, że sędziowie komunistyczni, którzy skazali na śmierć jednego z największych bohaterów II Rzeczypospolitej Polskiej – gen. Augusta Emila Fieldorfa „Nila” nie ponieśli za to odpowiedzialności i prowadzili normalne życie zawodowe. Nie dosięgła ich „ręka” sprawiedliwości, nie ponieśli kary adekwatnej do czynu i po śmierci gen. Fieldorfa nadal byli aktywnymi przedstawicielami wymiaru sprawiedliwości, o czym świadczą ich życiorysy:
Sędzia Maria Gurowska aktywnie uczestniczyła w kilku głośnych procesach politycznych okresu stalinowskiego. W 1992 r. wszczęto śledztwo przeciwko sędzi Gurowskiej i postawiono jej zarzut zabójstwa na gen. Fieldorfie. Sędzia nie stawiła się na żadnej rozprawie i nie poniosła kary.
Prokurator ppłk Helena Wolińska do późnych lat cieszyła się specjalną emeryturą wojskową i państwowymi odznaczeniami. W 2006 r. prezydent RP Lech Kaczyński pozbawił Wolińską Krzyża Kawalerskiego Orderu Odrodzenia Polski (10 października 1945) i Krzyża Komandorskiego Orderu Odrodzenia Polski (19 lipca 1954) oraz emerytury.
Emil Merz orzekał w Sądzie Najwyższym, aż do osiągnięcia wieku emerytalnego w 1962. Na emeryturze publikował prace i artykuły z zakresu prawa. W śledztwie w sprawie mordu sądowego na gen. Fieldorfie wszczętym w 1992 r. przez Główną Komisję Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu był jednym z podejrzanych. Z powodu wcześniejszej śmierci nie poniósł żadnych konsekwencji.
Gustaw Auscaler w latach 50 – tych był sędzią orzekających w Sądzie Najwyższym. Od 1953 był dyrektorem Centralnej Szkoły Prawniczej, działającej następnie jako Ośrodek Doskonalenia Kadr Sędziowskich i Prokuratorskich. Pod koniec 1957 wyjechał wraz z rodziną do Izraela.
Igor Andrejew – prawnik, profesor nauk prawniczych, nauczyciel akademicki Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego oraz wieloletni prodziekan Wydziału Prawa. Członek Międzynarodowego Stowarzyszenia Prawa Karnego AIDP. Przewodniczący sekcji polskiej Stowarzyszenia. Honorowy wiceprezydent tego Stowarzyszenia, został pozbawiany tego tytułu w 1989 r. po ujawnieniu jego udziału w sprawie gen. Fieldorfa. Został też wykluczony z Rady Naukowej Instytutu Prawa Karnego.
Gen. August Emil Fieldorf „Nil” został zamordowany 24 lutego 1953 r. Do dziś nie wiadomo, gdzie komuniści pogrzebali Jego zmasakrowane ciało. Mimo wieloletnich poszukiwań, nie udało się ustalić miejsca pochówku Generała.
30 lipca 2006 r. prezydent Lech Kaczyński odznaczył gen. Fieldorfa pośmiertnie Orderem Orła Białego.
Bohater Polski – zamordowany przez komunistów, odarty z godności, do końca niezłomny – gen. August Emil Fieldorf „Nil”. Cześć Jego pamięci.
